Hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân

Đây cũng là một hoạt động nhằm khẳng định lại cam kết của hai nước trong việc phát triển điện hạt nhân dân sự và nhấn mạnh rằng việc phát triển này phải được tiến hành sao cho đạt được an toàn, an ninh cao nhất và giảm tối đa nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân. Việt Nam đã thực hiện cẩn thận các bước trong hợp tác với Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế nhằm hướng tới việc phát triển cơ sở hạ tầng hạt nhân cần thiết cho việc quản lý nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của mình trong những thập kỷ tới.

Phát biểu tại Lễ ký kết, Thứ trưởng Lê Đình Tiến khẳng định: “Việt Nam đã và đang ứng dụng rộng rãi kỹ thuật bức xạ, hạt nhân và hiện nay đang bắt đầu triển khai chương trình điện hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Chính sách nhất quán của Việt Nam là sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hoà bình, đảm bảo an toàn, an ninh và chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Là một nước đi sau về lĩnh vực hạt nhân, Việt Nam coi trọng và sẵn sàng mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này”.

Đại sứ Michael W. Michalak cho biết Hoa Kỳ là một trong những quốc gia tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong việc khai thác nguồn năng lượng này một cách an toàn, an ninh và hiện nay đang tích cực chia sẻ kinh nghiệm với các nước khác. Đại sứ cũng nhấn mạnh: “Bản ghi nhớ này sẽ là một cơ sở để tiến tới đàm phán về một hiệp định cấp chính phủ về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hoà bình, được biết đến với tên gọi là Hiệp định Phần 123, sẽ cho phép hai nước hợp tác hạt nhân ở mức độ rộng hơn và sâu hơn nữa. Chúng tôi hy vọng Việt Nam sẽ phát huy những thành tựu đã đạt được và thực hiện tất cả các thoả thuận quốc tế liên quan về chống phổ biến hạt nhân để Việt Nam có thể trở thành một điển hình cho những nước muốn phát triển năng lượng hạt nhân dân sự”.

Sự kiện này cũng là bước khởi đầu quan trọng cho việc hợp tác tiếp theo giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng và vì lợi ích của hai dân tộc.

Được biết, Tổng thống Mỹ O-ba-ma vừa tuyên bố bảo đảm an ninh cho tất cả các vật liệu hạt nhân dễ bị tấn công trên thế giới trong vòng 4 năm, và sẽ tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh an ninh hạt nhân vào tháng Tư này. Theo lời mời của Tổng thống O-ba-ma, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.

Việt Nam cũng thể hiện cam kết của mình về tăng cường an ninh hạt nhân, đặc biệt là thông qua nỗ lực tăng cường bảo vệ thực thể tại Lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt và việc đưa nhiên liệu urani có độ giàu cao (HEU) trở lại Nga vào tháng 9 năm 2007. Hai nước đang cùng nhau làm việc trong mục đích chung về không phổ biến vũ khí hạt nhân thông qua việc chuyển đổi hoàn toàn nhiên liệu của Lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt từ nhiên liệu HEU sang nhiên liệu urani có độ giàu thấp (LEU) và đưa nhiên liệu HEU đã qua sử dụng trở lại Nga vào cuối năm 2012. Là một phần trong hợp tác chống phổ biến vũ khí hạt nhân, hai nước cũng hướng tới nỗ lực chung trong việc sử dụng các thiết bị phát hiện bức xạ tại các cảng biển chính của Việt Nam.