Tại buổi làm việc, ông Cao Đình Thanh, Phó Viện trưởng Viện NLNTVN cho biết: Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội là cở sở chiếu xạ đầu tiên của Việt Nam, được xây dựng theo Dự án viện trợ của cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế và đã bắt đầu hoạt động xử lý chiếu xạ từ năm 1991. Sau thời gian dài nghiên cứu khẳng định ưu điểm của công nghệ, năm 1999, Viện NLNTVN đã xây dựng cơ sở chiếu xạ thứ 2 tại Thành phố Hồ Chí Minh để thúc đẩy ứng dụng xử lý chiếu xạ phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế. Thời gian qua, hàng loạt các nghiên cứu ứng dụng đã được thực hiện tại hai cơ sở chiếu xạ của Viện, tạo tiền đề cho việc phát triển và chuyển giao công nghệ chiếu xạ ở Việt Nam. Đến nay, đã có thêm 4 cơ sở chiếu xạ của tư nhân đi vào hoạt động tại Sài Gòn, Bình Dương, Cần Thơ và Vĩnh Long. Trong đó, Công ty Son Son và An Phú đã được phía Hoa Kỳ và Úc cấp phép cho việc xử lý chiếu xạ kiểm dịch đối với 4 loại quả tươi xuất khẩu gồm thanh long, chôm chôm, vải thiều và quả nhãn.
Lãnh đạo tỉnh Bắc Giang làm việc tại Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội
Đề cập đến mục đích chuyến thăm, ông Dương Văn Thái cho biết hiện nay vụ vải sớm đã hết và vụ vải chính sẽ bắt đầu từ 20/6 đến 25/7, dù sản lượng không cao như năm 2015, song Bắc Giang đang nỗ lực mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt sang các thị trường khó tính như Hoa Kỳ và Úc, nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và tăng thu nhập cho người dân. Được biết, Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội đã thực hiện dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ chiếu xạ kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu, tỉnh Bắc Giang muốn biết rõ về khả năng xử lý chiếu xạ kiểm dịch đối với quả vải và thời điểm thiết bị chiếu xạ nhận được giấy phép của các nước nhập khẩu.
Ông Đặng Quang Thiệu, Giám đốc Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội cám ơn đoàn đã đến thăm và cho hay: Được sự quan tâm của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Viện NLNTVN, Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội đã hoàn thành dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng, và đến nay đã đáp ứng các yêu cầu để chiếu xạ kiểm dịch hoa quả xuất khẩu. Trung tâm đã phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuẩn bị và gửi Hồ sơ xin cấp phép chiếu xạ kiểm dịch quả vải cho Hoa Kỳ và Úc từ tháng 5 năm 2016, ngay sau khi có số liệu về phân bố liều trong thùng vải chiếu xạ. Phía Hoa Kỳ và Úc đã có ý kiến phản hồi và đề nghị bổ sung phần còn thiếu hoặc giải thích một số vấn đề chưa rõ. Chúng tôi cũng đã làm việc cả ngày nghỉ để hoàn thiện hồ sơ trong thời gian sớm nhất, song theo quy định của Chính phủ Hoa Kỳ, hồ sơ phải được ủy ban kỹ thuật xem xét trong vòng 2 tháng. Ngày 13/6/2016, phía đoàn xúc tiến thương mại của Cơ quan kiểm soát sức khỏe động thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (APHIS – USDA) do ông Steve Crook, trợ lý Giám đốc bộ phận kiểm dịch và bảo vệ thực vật dẫn đầu đã đến kiểm tra cơ sở hạ tầng của Trung tâm. Tuy vẫn cần bổ sung rào chắn cách ly trong nhà nguồn, phía Hoa Kỳ đã đánh giá cơ sở hạ tầng của Trung tâm đáp ứng tốt các yêu cầu về chiếu xạ kiểm dịch.
Ông Trần Minh Quỳnh, giới thiệu về hoạt động chiếu xạ tại Trung tâm
Đoàn APHIS – USDA (Hoa Kỳ) kiểm tra cơ sở hạ tầng chiếu xạ
Liên quan đến vấn đề cấp giấy phép chiếu xạ quả vải, ông Thiệu cho biết, hiện Cục Bảo vệ thực vật là đầu mối liên hệ với các cơ quan tương đương của Hoa Kỳ và Úc, và đề nghị ông Lê Nhật Thành, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu vùng I cung cấp thêm thông tin.
Lãnh đạo tỉnh Bắc Giang tham quan thiết bị của TTCXHN
“Cục Bảo vệ thực vật cũng không chắc thời điểm phía Úc cấp phép cho Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội”, ông Thành nói: “trong khi chờ đợi thông tin từ phía Úc, chúng tôi đã phối hợp với Trung tâm Chiếu xạ, cơ quan An ninh hàng không và công ty Vận chuyển thống nhất tiến hành kiểm tra an ninh tại sân bay trên thiết bị soi container đối với các container vải xuất khẩu mà không cần mở hàng kiểm tra xác suất. Ngoài ra, Cục sẽ miễn hoàn toàn chi phí kiểm dịch đối với quả vải vận chuyển theo đường hàng không”.
Ông Thiệu cho biết thêm: “Khi được cấp phép, Trung tâm sẽ bố trí nhân lực để thực hiện chiếu xạ 24/24h đối với quả vải nhằm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu quả vải của các doanh nghiệp” và mời đoàn thăm quan cơ sở chiếu xạ. Sau khi thăm quan cơ sở hạ tầng và thiết bị, Phó Chủ tịch Dương Văn Thái trân trọng cảm ơn Viện NLNTVN, Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội và Cục Bảo vệ thực vật đã tích cực trong việc nâng cấp thiết bị và hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép xuất khẩu quả vải vào thị trường Úc và Hoa Kỳ cũng như tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp xuất khẩu. Ông cũng mong muốn Cục Bảo vệ thực vật thúc đẩy phía Úc và Hoa Kỳ sớm cấp phép cho Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội để kịp cho mùa vải năm 2016./.