Trong 10 năm qua, quá trình đô thị hóa ở nước ta tăng nhanh chóng, trung bình 3,4%. Tính đến cuối năm 2010, cả nước có 755 đô thị các loại. Nhưng đô thị hóa ở Việt Nam là tăng theo chiều rộng mà thiếu chiều sâu, không đồng đều làm nảy sinh nhiều vấn đề nóng trong đời sống xã hội.
Một trong những điểm nóng nữa của sự phát triển đô thị hóa là khu vực ven đô thị, nơi đang chịu nhiều những áp lực nặng nề của 2 xu hướng phát triển và bảo tồn, giữa lợi ích phát triển kinh tế và nhu cầu bảo vệ môi trường, bảo vệ các giá trị văn hóa và đảm bảo phát triển bền vững cho cả thành phố.
Quá trình đô thị hóa ở Việt Nam đã diễn ra cách đây 20 năm nhưng mới chỉ được nhìn nhận từ góc độ kinh tế và dân số mà chúng ta chưa nhìn nhận vấn đề ở các khía cạnh tâm trạng, thái độ hành vi của người dân nông thôn ở các vùng đô thị hóa và ít xem xét từ góc độ văn hóa. Đây chính là những lý do khiến nhóm nghiên cứu của PGS.TS Hoàng Bá Thịnh quyết định tiến hành nghiên cứu đề tài.
Đề tài nghiên cứu đã được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận khoa học tổng hợp liên ngành, tiếp cận theo quan điểm hệ thống, quan điểm lịch sử, phát triển, tiếp cận trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. Đề tài thực hiện phương pháp điều tra xã hội học đã được thực hiện tại 5 tỉnh gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh.
Sau 2 năm nghiên cứu từ 2010 - 2011, nhóm nghiên cứu của PGS. TS. Hoàng Bá Thịnh và cộng sự đã hoàn thành công trình nghiên cứu. Đề tài đã đăng được 23 bài trên các tạp chí chuyên ngành thuộc lĩnh vực KHXH&NV; một số bài viết tham gia hội thảo khoa học quốc tế và đang hoàn thiện cuốn sách “Tác động của đô thị hóa đến phát triển nông thôn Việt Nam”.
PGS. TS. Hoàng Bá Thịnh cho biết, ngoài những bài báo công bố trong nước và quốc tế, kết quả nghiên cứu của đề tài còn được vận dụng trong việc giảng dạy các môn khoa học về xã hội học và công tác xã hội tại các trường đại học như ĐH KHXH&NV, Khoa học xã hội nông thôn, ĐH Nông nghiệp…,
Đề tài vừa được nghiệm thu ngày 09/5/2012 và được nhiều nhà khoa học đánh giá là đề tài đầu tiên nghiên cứu sâu và có hệ thống về tác động của quá trình đô thị hóa đến phát triển khu vực nông thôn và có nhiều kết quả áp dụng vào thực tiễn.