Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ KH&CN đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi (dự thảo Nghị định), bổ sung một số điều của Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia ban hành kèm theo Nghị định số 23/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Cơ quan soạn thảo đã đánh giá hiệu quả hoạt động của Quỹ, nghiên cứu, rà soát các quy định còn vướng mắc trong thực tế triển khai Nghị định số 23/2014/NĐ-CP (Nghị định 23), trên cơ sở đó xây dựng dự thảo Nghị định. Dự thảo Nghị định đã được xin ý kiến và nhận được các đóng góp tích cực từ các Bộ, Ngành, địa phương và các đơn vị liên quan. Dự thảo đã được sửa đổi, hoàn thiện theo các ý kiến tham gia, góp ý và đã được trình Chính phủ phê duyệt và ký ban hành.
Mục đích của việc sửa đổi lần này là để cập nhật nội dung, thống nhất giữa các văn bản pháp luật có liên quan đến tổ chức và hoạt động của Quỹ, trên cơ sở đó giải quyết các khó khăn, vướng mắc về kinh phí hoạt động trong hiện tại. Quy định về việc ngân sách Nhà nước (NSNN) cấp vốn điều lệ cho Quỹ và cấp bổ sung hằng năm tại điều 12 Nghị định 23 không còn phù hợp với Luật NSNN năm 2015 (có hiệu lực từ năm ngân sách 2017). Theo Luật, NSNN không cấp vốn bổ sung hàng năm cho các tổ chức hoạt động bằng vốn điều lệ. Như vậy, Điều lệ cần được sửa đổi để hằng năm Quỹ nhận được nguồn NSNN bằng các quy định phù hợp với Luật NSNN năm 2015 để thực hiện các chức năng được giao theo quy định tại điều 60 Luật Khoa học công nghệ năm 2013.
Để đảm bảo nguồn kinh phí hàng năm từ NSNN cho các hoạt động tài trợ, hỗ trợ của Quỹ với quy mô và phương thức như hiện tại, Nghị định quy định một số nội dung chính như sau:
- Sửa đổi quy định về cấp vốn điều lệ cho Quỹ bằng quy định kinh phí tài trợ, hỗ trợ của Quỹ được NSNN bố trí từ chi sự nghiệp khoa học và công nghệ hằng năm ít nhất 500 tỷ đồng (Để phù hợp với luật NSNN và duy trì quy mô tài trợ, hỗ trợ tối thiểu như quy định tại Nghị định 23).
- Quy định kinh phí tài trợ, hỗ trợ được Bộ Tài chính cấp bằng lệnh chi tiền vào tài khoản tiền gửi của Quỹ tại kho bạc Nhà nước theo kế hoạch tài chính được Bộ KH&CN phê duyệt (để duy trì phương thức, cấp kinh phí, quản lý tài chính của Quỹ đối với các đề tài, dự án được tài trợ, hỗ trợ như hiện tại).
- Kế hoạch tài chính năm của Quỹ được lập và phê duyệt theo các chương trình tài trợ, hỗ trợ để Quỹ có thể nhận hồ sơ đề xuất, đánh giá và cấp kinh phí cho các đề tài được tài trợ trong cùng năm ngân sách.
- Quy định thêm một số nội dung hỗ trợ hoạt động nâng cao năng lực KH&CN bao gồm hỗ trợ tổ chức các hội thảo nghiên cứu cơ bản chuyên ngành trong nước (theo chuỗi hội thảo hằng năm hoặc cách năm), hỗ trợ nhà khoa học xuất sắc nước ngoài đến Việt Nam trao đổi học thuật ngắn hạn và hỗ trợ nâng cao năng lực tổ chức nghiên cứu cơ bản đạt trình độ khu vực và thế giới.
Ngoài ra, Nghị định cũng sửa đổi một số quy định khác để giải quyết những khó khăn bất cập khác phát sinh trong quá trình thực hiện Nghị định 23 và để phù hợp với các văn bản pháp luật hiện hành có liên quan.
Nghị định số 19/2021/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một số điều của Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia ban hành kèm theo Nghị định số 23/2014/NĐ-CP của Chính phủ đã được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, thay mặt Chính phủ, ký ban hành ngày 15/03/2021 và có hiệu lực từ ngày 01/05/2021.
Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia trân trọng cảm ơn các cơ quan chức năng, các nhà khoa học, nhà quản lý đã quan tâm, hỗ trợ, góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Nghị định. Hy vọng trong thời gian tới, Quỹ sẽ nhận được quan tâm, hỗ trợ của Bộ KH&CN, Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng, để có đủ nguồn lực, thực hiện các chương trình tài trợ, hỗ trợ theo quy định của Nghị định, tiếp tục góp phần đáng kể trong việc nâng cao chất lượng nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực KH&CN của đất nước.