Toàn cảnh Lễ lý kết (Ảnh: Ngũ Hiệp)
Bản ghi nhớ này là một thỏa thuận mang tính nguyên tắc để tạo cơ sở quan trọng cho việc mở rộng và tăng cường hợp tác trong việc sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Các lĩnh vực hợp tác bao gồm: Hợp tác pháp quy hạt nhân: xây dựng cách tiếp cận pháp quy và (các) Cơ quan Pháp quy và Cơ quan Hỗ trợ kỹ thuật (TSOs); Giáo dục và đào tạo: tăng cường năng lực nguồn nhân lực; Hợp tác trong việc nghiên cứu và phát triển đối với nhà máy điện hạt nhân dân sự/ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ để phát triển kinh tế - xã hội; Tăng cường công tác quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng bao gồm dịch vụ hợp tác kỹ thuật về chu trình nhiên liệu hạt nhân, an ninh hạt nhân và không phổ biến vũ khí hạt nhân; Các hình thức hợp tác khác có thể do các Bên tham gia cùng quyết định, ví dụ cơ hội thương mại liên quan đến cơ sở hạ tầng và các dịch vụ tư vấn tài chính, thông tin - truyền thông công chúng và ứng phó sự cố hạt nhân.
Hai Bên sẽ hợp tác theo các hình thức như trao đổi thông tin, tài liệu khoa học và kỹ thuật; trao đổi và đào tạo cán bộ (thực tập, nghiên cứu sinh, sinh viên đại học và sau đại học...); tổ chức hội nghị và hội thảo; cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ kỹ thuật có liên quan; xây dựng các dự án nghiên cứu chung; các hình thức hợp tác khác có thể do các Bên tham gia đồng thuận cùng quyết định.
Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len có nhiều kinh nghiệm thành công trong việc ứng dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, bao gồm cả phát triển, xây dựng, vận hành, bảo trì, tháo dỡ, quản lý an toàn các nhà máy điện hạt nhân. Việc ký Bản ghi nhớ này sẽ tạo cơ sở để triển khai các chương trình, dự án hợp tác cụ thể sau này giữa hai bên trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi. Đây cũng là một trong những sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong các hoạt động hợp tác kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước trong năm 2013.
Năm 2010, Chính phủ hai nước đã ký Tuyên bố chung về Quan hệ Đối tác chiến lược, trong đó khoa học và công nghệ là một trong những lĩnh vực ưu tiên hợp tác giữa hai quốc gia. Thời gian qua, hợp tác KH&CN nói chung và hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử nói riêng giữa Việt Nam và Vương quốc Anh đã có những chuyển biến tích cực. Hai Bên đã hợp tác triển khai một số dự án nghiên cứu, trong đó đã triển khai thành công giai đoạn đầu dự án “Giải mã gen một số giống lúa bản địa Việt Nam” với việc giải mã hoàn chỉnh hệ gen đầy đủ 36 giống lúa; thành lập Phòng thí nghiệm liên ngành y sinh – hóa dược – hợp chất thiên nhiên, đặt tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Vương quốc Anh đã có nhiều hỗ trợ Việt Nam như đào tạo cán bộ khoa học công nghệ; tổ chức hội thảo khoa học trong lĩnh vực an toàn hạt nhân, công nghệ sinh học, y dược.
Tiến sỹ Lê Đình Tiến, Thứ trưởng Bộ KH&CN và Tiến sỹ Antony Stokies, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam ký Bản Ghi nhớ (Ảnh: Ngũ Hiệp)
Tại buổi lễ ký kết, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Đình Tiến cho biết, chính sách nhất quán của Việt Nam là coi bảo đảm an ninh, an toàn hạt nhân là ưu tiên hàng đầu trong quá trình phát triển sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Việt Nam đã và đang ứng dụng rộng rãi kỹ thuật bức xạ và hạt nhân, đồng thời bắt đầu triển khai chương trình điện hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, là một nước đi sau về lĩnh vực năng lượng hạt nhân, Việt Nam coi trọng và mong muốn mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Vì vậy, việc tăng cường hợp tác, học tập, chia sẻ kinh nghiệm với các nước có nền công nghệ hạt nhân tiên tiến và nhiều kinh nghiệm thành công trong xây dựng, vận hành, bảo dưỡng, tháo gỡ và quản lý an toàn đối với nhà máy điện hạt nhân như Vương quốc Anh có ý nghĩa quan trọng đặc biệt đối với Việt Nam. Thứ trưởng bày tỏ hy vọng việc hợp tác có hiệu quả của hai nước sẽ góp phần đẩy mạnh các ứng dụng của năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.
Ông Antony Stokes – Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam cũng đã nhấn mạnh, Vương quốc Anh và Việt Nam đều thừa nhận sự cần thiết phải xem xét các nguồn năng lượng đảm bảo tính bền vững của môi trường, an toàn, an ninh và tiết kiệm chi phí, trong đó có điện hạt nhân, để đáp ứng nhu cầu của nhân dân mỗi nước. Bản ghi nhớ khẳng định sự chú trọng của Vương quốc Anh trong việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình về nguồn năng lượng quan trọng này với Việt Nam.