Chiều ngày 13/11/2023, tại Trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Thứ trưởng Lê Xuân Định đã tiếp Đoàn chuyên gia IAEA. Cùng tham dự buổi tiếp có bà Trần Bích Ngọc, Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, cán bộ Điều phối quốc gia giữa Việt Nam và IAEA; ông Nguyễn Tuấn Khải, Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân; ông Đỗ Hồng Giang, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và một số cán bộ của các đơn vị. Đoàn chuyên gia IAEA gồm: ông Jicheng Zhang, cán bộ đánh giá cấp cao của OIOS - Trưởng Đoàn công tác; bà Alena Lappo Voronetskaya, cán bộ OIOS và ông Bavani Rajan Valentine Joseph Gandhi, chuyên gia tư vấn độc lập.
Thứ trưởng Lê Xuân Định trao đổi với ông Jicheng Zhang, Trưởng Đoàn công tác của IAEA.
Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Lê Xuân Định hoan nghênh chuyến công tác của Đoàn, nhấn mạnh IAEA là đối tác đặc biệt quan trọng của Việt Nam, đồng thời bày tỏ vui mừng nhận thấy quan hệ hợp tác giữa 2 bên ngày càng phát triển và hiệu quả thông qua các dự án hợp tác kỹ thuật không chỉ ở quy mô quốc gia mà còn ở quy mô vùng/liên vùng/khu vựcđể đào tạo nguồn nhân lực và chia sẻ kinh nghiệm. Trong khuôn khổ hợp tác này, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực về ứng dụng KH&CN hạt nhân trong các lĩnh vực y tế, nông nghiệp, công nghiệp, an ninh lương thực, ứng phó với biến đổi khí hậu, an toàn, an ninh... Thứ trưởng nhấn mạnh, với kinh nghiệm của IAEA cũng như năng lực nội tại của quốc gia, Việt Nam đã có những bứt phá đáng ghi nhận, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn của đại dịch Covi-19, trong bối cảnh có sự gián đoạn của chuỗi cung ứng dược chất phóng xạ trên toàn cầu, Việt Nam vẫn đáp ứng được nguồn cung dược chất phóng xạ phục vụ chẩn đoán và điều trị ung thư trong nước, đồng thời xuất khẩu sang Campuchia.
Thứ trưởng cũng đánh giá cao việc hai bên đã ký kết Khung Chương trình quốc gia giai đoạn 2022-2027 (CPF) cũng như kết quả của chuyến công tác của đoàn chuyên gia IAEA về đánh giá các dự án hợp tác kỹ thuật quy mô quốc gia năm 2022.
Trong hợp tác ba bên Việt Nam - IAEA - Lào/Campuchia, Thứ trưởng đánh giá cao hiệu quả của cơ chế hợp tác này và khẳng định Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài với Lào và Campuchia, sẵn sàng cùng với IAEA hỗ trợ hai nước trong lĩnh vực phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình.
Trong khuôn khổ Hiệp định hợp tác vùng về nghiên cứu, phát triển và đào tạo liên quan đến khoa học và công nghệ hạt nhân khu vực châu Á - Thái Bình Dương (RCA), qua những dự án mà Việt Nam tham gia, nhiều kỹ thuật hạt nhân đã được ứng dụng vào các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong một số lĩnh vực, Việt Nam còn vươn lên làm chủ được kỹ thuật nhưchiếu xạ thực phẩm, kiểm dịch thực vật, chọn tạo giống cây trồng, kỹ thuật SIT kiểm soát ruồi hại quả thanh long, ứng dụng kỹ thuật đồng vị trong đánh giá xói mòn đất, đánh giá tiềm năng nước ngầm, kỹ thuật đánh giá không phá hủy, phát triển và sản xuất các dược chất phóng xạ và đồng vị phóng xạ để cung cấp cho việc chẩn đoán và điều trị tại các cơ sở y tế trong cả nước, góp phần tăng cường năng lực của đội ngũ cán bộ…
Thứ trưởng nhấn mạnh, trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đất nước với quy mô dân số hơn 100 triệu dân như Việt Nam có nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, việc phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử cần được ưu tiên đẩy mạnh hơn nữa. Thứ trưởng bày tỏ mong muốn, IAEA tạo điều kiện cho Việt Nam tham gia vào các dự án hợp tác khu vực, dự án liên vùng phù hợp với mục tiêu quốc gia trong giai đoạn tới, qua đó góp phần tăng cường hiệu quả triển khai chương trình hợp tác kỹ thuật.
Ông Jicheng Zhang bày tỏ vinh dự được trao đổi với Thứ trưởng trong chuyến công tác lần này và vui mừng được biết Việt Nam quan tâm, thúc đẩy chính sách ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, mong muốn và sẵn sàng hỗ trợ phát triển, ứng dụng KH&CN hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyến công tác nhằm đánh giá mức độ phù hợp, cách thức triển khai, hiệu quả cũng như tính kết nối, bổ sung giữa các dự án khu vực/vùng/liên vùng với dự án quy mô quốc gia trong tổng thể chương trình hợp tác kỹ thuật của IAEA. Ông đánh giá Việt Nam đã và đang tích cực tham gia các dự án, trong nhiều dự án còn đóng vai trò tiên phong. Ông mong muốn Việt Nam chia sẻ các thực tiễn tốt, bài học kinh nghiệm cũng như những khó khăn, thách thức khi tham gia các dự án.
Ông cũng gửi lời cảm ơn tới Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan đã hỗ trợ IAEA tổ chức thành công đợt đánh giá các dự án quy mô quốc gia năm 2022. Ông cũng mong muốn qua đợt làm việc lần này, IAEA sẽ đưa ra các chính sách, cơ chế phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam tham gia hiệu quả các dự án.
Thứ trưởng Lê Xuân Định chụp ảnh chung với Đoàn chuyên gia IAEA.
Trong đợt làm việc từ ngày 13-17/11/2023, Đoàn công tác của IAEA đã làm việc với Văn phòng Đại diện của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc tại Việt Nam và các cơ quan liên quan thuộc Bộ KH&CN: Cục Năng lượng nguyên tử, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân; Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân, Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội).