Thời gian qua, xảy ra nhiều vụ việc tranh cãi về lượng tiêu thụ điện năng, đồng hồ công tơ điện sai số dẫn tới số điện tăng cao... Điển hình, qua quá trình kiểm tra tại Công ty TNHH MTV Thí nghiệm điện miền Bắc (NPCETC), ông Bùi Trung Dũng, Vụ Đo lường (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng) đánh giá, toàn bộ hệ thống trang thiết bị của Công ty này đều được hiệu chuẩn định kì, duy trì tính chính xác của thiết bị. Đặc biệt, các thiết bị đều chạy tự động, kiểm định viên rất khó để can thiệp vào quy trình.
Nhân viên kiểm định được Tổng cục chứng nhận, cấp thẻ kiểm định viên. Công ty cũng chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng và thường xuyên tổ chức đánh giá để nâng cao trình độ cho các kiểm định viên. Quan trọng hơn, NPCETC cũng áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và tiêu chuẩn IEC 17025. Ông Dũng nhấn mạnh và đánh giá cao tính tuân thủ sự bảo mật, việc đánh giá tính chính xác của kết quả theo hướng kiểm tra chéo giữa nội bộ, hoặc các cơ quan thẩm tra có thể lấy xác xuất của NPCETC.
Kiểm tra đo lường công tơ điện nhằm đảm bảo sự minh bạch trong công tác mua bán, đo đếm điện năng.
Trước đó, nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 26/6, Đoàn công tác của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã làm việc với Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) về việc ghi chỉ số công tơ, lập hóa đơn tiền điện, giải quyết kiến nghị của khách hàng. Đoàn công tác do ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng Giám đốc EVN làm Trưởng đoàn, với sự tham gia của các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ), Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam.
Từ đó đặt ra yêu cầu phải tăng cường kiểm định, hiệu chuẩn, đo lường các phương tiện đo như đồng hồ, công tơ điện để đảm bảo minh bạch, công bằng cho người tiêu dùng.
Hoạt động tổ chức kiểm định gồm các doanh nghiệp tư nhân, các đơn vị thuộc hệ thống quản lý tiêu chuẩn đo lường chất lượng phải tuân thủ điều kiện về độc lập, khách quan đã được cụ thể hóa tại Nghị định 105 của Chính phủ quy định về điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường, Luật Đo lường. Các đơn vị thực hiện kiểm định phải đảm bảo tính công khai, minh bạch quy trình kiểm định, để các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cũng thường xuyên tổ chức thanh, kiểm tra. Không riêng doanh nghiệp nào mà hơn 800 tổ chức mua bán điện cũng phải đảm bảo tuân thủ các quy định này.
.jpg)
Ngoài ra, theo Luật Đo lường, sau 5 năm hoạt động, các công tơ điện phải được thay thế định kỳ. Lúc này, công tơ sẽ được tháo xuống chuyển về đơn vị thí nghiệm để kiểm định. Khi đưa vào hệ thống kiểm định, toàn bộ thông số của công tơ được ghi nhận tự động vào chương trình đã được cài đặt trên hệ thống máy chủ, bản thân kiểm định viên không thể can thiệp, sửa các thông số trên server này. Kết quả sai số của công tơ cũng được tự động ghi nhận và thu thập về phần mềm điều khiển, có cảnh báo nếu công tơ không đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường.
Sau khi kiểm định, những công tơ đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường sẽ được niêm phong, kẹp chì, đảm bảo không thể can thiệp và bàn giao cho các công ty điện lực, nhập vào hệ thống CMIS để đưa lên lưới tiếp tục hoạt động. Còn những công tơ hỏng được giao lại cho công ty điện lực để thanh lý theo quy định. Tất cả các công tơ hư hỏng trước khi thanh lý đều được phá hủy, nhằm đảm bảo những công tơ này không có cơ hội quay trở lại trên lưới điện.
Theo Luật Đo lường năm 2011 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn là cơ sở pháp lý cho hoạt động đo lường, góp phần làm cho nền kinh tế và xã hội thay đổi và phát triển. Theo đó, các hệ thống đo lường cần phải thay đổi và thích ứng để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và xã hội. Sự thay đổi công nghệ nói riêng đặt ra những thách thức mới đối với các hệ thống đo lường, sự thay đổi các sản phẩm cần được đo lường và cách thức hoạt động của các doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Thay đổi công nghệ có thể làm cho hệ thống đo lường thay đổi hoạt động và tạo cơ hội mới để vận hành hiệu quả hơn.