Phân bố của virus LMLM (2010)
Tại Việt Nam, đến nay, bệnh LMLM đã xuất hiện được hơn 100 năm với sự có mặt của cả 3 type O, A và Asia 1. Trong đó, type O và A là hai type lưu hành chính tại Việt Nam. Để chủ động phòng chống dịch bệnh LMLM, Bộ NN &PTNN đã cấp phép cho một số cơ quan, tổ chức được phép nhập khẩu vắc-xin LMLM vào Việt Nam. Tính từ năm 2010 - 2016, Việt Nam đã phải nhập khẩu trên 163 triệu liều vắc-xin LMLM (trung bình khoảng 10 triệu USD/năm). Từ kết quả phân tích dịch tễ dịch bệnh từ năm 2006 - 2016 của Cục Thú y cho thấy, trung bình 2 - 3 năm lại xuất hiện một đợt dịch, gây thiệt hại lớn về kinh tế của người chăn nuôi và ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy, có thể có một sự sai khác đáng kể về đặc tính kháng nguyên của chủng virus LMLM gây bệnh ngoài thực địa với chủng virus vắc-xin. Sự sai khác có thể dẫn đến kháng thể kháng virus LMLM có trong động vật được tiêm phòng không có khả năng bảo hộ kháng lại các chủng virus LMLM thực địa. Trong khi đó, nước ta lại chưa làm chủ được khoa học công nghệ trong sản xuất vắcxin LMLM. Việc đặt vấn đề nghiên cứu quy trình sản xuất và sản xuất thử nghiệm vắc-xin vô hoạt phòng bệnh LMLM ở Việt Nam là hoàn toàn hợp lý và có cơ sở khoa học cũng như thực tiễn trong chăn nuôi và thú y. Nhóm nghiên cứu do Cơ quan chủ trì Công ty CP Phát triển công nghệ nông thôn phối hợp với Chủ nhiệm đề tài ThS. Lê Trần Tiến thực hiện dự án “Nguyên cứu, chế tạo vắc-xin vô hoạt nhũ dầu phòng bệnh Lở mồm long móng type O cho gia súc”. Với mục tiêu nghiên cứu và đi tới sản phẩm cuối cùng là tạo ra vắc-xin LMLM mang thương hiệu “made in Vietnam” có hiệu quả phòng bệnh cao, cung cấp cho thị trường trong nước, sau đó hướng tới xuất khẩu ra nước ngoài.
Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:
- Xây dựng thành công ngân hàng tế bào BHK-21 với 3 cấp độ giống được lưu trữ và bảo quản trong ni tơ lỏng. Tế bào BHK-21 lưu trữ đạt các tiêu chí về giống: vô trùng, thuần khiết, ổn định về hình thái và đặc tính sinh học sau khi phục hồi.
- Nhân thành công chủng giống gốc type O1, O2, O3 mỗi loại 100 ống (1ml/ống) được bảo quản trong tủ -80oC đạt các tiêu chí của giống gốc:
+ Hiệu giá các chủng giống gốc type O1, O2, O3 đều ≥ 107TCID50/ml
+ Chủng giống gốc type O1, O2, O3 hoàn toàn vô trùng, thuần khiết không bị tạp nhiễm vi khuẩn, nấm và vi sinh vật ngoại lai.
+ Thời gian nhân lên và phá hủy 90 – 100% tế bào BHK-21 ổn định sau khoảng 48 giờ gây nhiễm.
+ Chủng giống gốc type O1, O2, O3 sau khi nhân lên ổn định về đặc tính di truyền so với giống gốc ban đầu.
- Nhân thành công 500 ống (1ml/ống) giống sản xuất type O1, O2, O3 mỗi loại, các chủng giống sản xuất đạt các tiêu chuẩn của giống:
+ Hiệu giá các chủng virus LMLM type O đều ≥ 107TCID50/ml
+ Chủng giống sản xuất type O1, O2, O3 sau khi nhân lên hoàn toàn vô trùng thuần khiết, không bị tạp nhiễm nấm và vi sinh vật ngoại lai.
+ Chủng giống sản xuất sau khi nhân lên ổn định về đặc tính sinh học và đặc tính di truyền so với chủng giống gốc.
- Xây dựng thành công quy trình sản xuất vắc-xin LMLM vô hoạt type O quy mô phòng thí nghiệm:
+ Quy tr.nh nhân sinh khối virus LMLM type O type O1, O2, O3
+ Lựa chọn được BEI với nồng độ cuối cùng 1,6 mM/ml là hóa chất tốt nhất để bất hoạt virus LMLM, thời gian bất hoạt virus hoàn toàn trong khoảng 22-24 giờ.
+ Chất bổ trợ MONTANIDE IMS 1313 N VG PR và chất hoạt động bề mặt Span 80 được lựa chọn cho quy trình sản xuất vắc-xin vô hoạt nhũ dầu LMLM đơn giá và đa giá type O.
- Xây dựng được quy trình kiểm nghiệm vắc-xin cấp cơ sở.
- Xây dựng được quy trình sử dụng và bảo quản vắc-xin ph.ng bệnh LMLM type O đơn giá và đa giá:
+ Vắc- xin sau khi phối trộn với chất bổ trợ được bảo quản ở nhiệt độ 2 – 8 độ C, thời gian bảo quản vắc-xin kéo dài ít nhất 6 tháng.
+ Đường đưa vắc-xin thích hợp cho lợn là tiêm bắp và đối với bê là tiêm dưới da.
- Vắc-xin LMLM vô hoạt nhũ dầu type O đ. được Trung tâm Kiểm nghiệm Quốc gia đành giá đạt yêu cầu, có thể sản xuất vắc-xin thương mại cung cấp cho thị trường.
- Sản xuất thành công hơn 200.000 liều vắc-xin LMLM vô hoạt và đưa vào sử dụng tại các trang trại lợn của Công ty làm vắc-xin phòng bệnh LMLM cho kết quả đáp ứng miễn dịch tốt.
*Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 14250/2017) tại Cục Thông tin KHCNQG.