Với bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, trong đó chú trọng đến nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa Việt Nam trên thị trường, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) triển khai rất mạnh mẽ những hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, mang lại hiệu quả thiết thực cho hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần duy trì, nâng cao năng suất chất lượng sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế.
Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL Trần Văn Vinh.
Nhân năm mới 2020, Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL Trần Văn Vinh đã dành cho Chất lượng Việt Nam (Vietq.vn) cuộc trao đổi về những kết quả hoạt động và định hướng phát triển của ngành trong thời gian tới.
Thưa ông, hoạt động TCĐLCL những năm qua được Tổng cục triển khai như thế nào?
Tổng cục trưởng Trần Văn Vinh: Hoạt động quản lý TCĐLCL trong những năm qua đã có tác động tích cực đối với nền kinh tế, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, chống gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và trật tự trong sản xuất, kinh doanh. Với hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật của nước ta ngày càng phát triển với trên 11.500 TCVN, hơn 780 quy chuẩn kỹ thuật và hàng vạn tiêu chuẩn cơ sở, làm chuẩn mực quan trọng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản lý. Tỷ lệ hài hòa của TCVN với Tiêu chuẩn quốc tế và khu vực đến nay đã đạt 54%. Hệ thống này góp phần tích cực nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa Việt Nam, bảo đảm an toàn cho con người và môi trường, góp phần tăng cường xuất khẩu và thuận lợi hóa giao dịch thương mại của Việt Nam trên trường quốc tế. Gần đây, đã chú trọng đổi mới phương thức quản lý nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đơn giản hóa nhiều thủ tục kiểm tra hàng hóa nhập khẩu; tích cực tham gia Kế hoạch triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và tạo thuận lợi thương mại. Cơ sở dữ liệu về chất lượng sản phẩm, hàng hóa được hình thành; hệ thống thông tin cảnh báo trong nước về chất lượng được thực hiện thường xuyên có kết nối với hệ thống cảnh báo quốc tế, qua đó, nhiều sản phẩm mất an toàn được thông tin kịp thời đến người tiêu dùng trong nước.
Ngoài ra, hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn được đẩy mạnh xã hội hóa, các Tổ chức Đo lường cơ bản đáp ứng nhu cầu về đảm bảo đo lường trong thương mại, giao nhận hàng hóa, trong quản lý thị trường và xuất nhập khẩu. Nhiều chương trình đảm bảo đo lường đã mang lại hiệu quả thiết thực cho hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần duy trì, nâng cao năng suất, chất lượng.
Các hoạt động quản lý chất lượng, đảm bảo chất lượng và đánh giá sự phù hợp được đẩy mạnh và đáp ứng đúng với chuẩn mực và thông lệ quốc tế; Các tổ chức đánh giá sự phù hợp đạt chuẩn mực quốc tế là nền tảng cho hoạt động kiểm tra, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong nước; thúc đẩy sự thừa nhận lẫn nhau giữa các nước trong khu vực, quốc tế, giúp xoá bỏ rào cản kỹ thuật trong thương mại, doanh nghiệp giảm được chi phí, thời gian xuất nhập khẩu, nhất là đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta.
Việc hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa Việt Nam được Tổng cục triển khai có ý nghĩa như thế nào đối với doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, thưa ông?
Tổng cục trưởng Trần Văn Vinh: Thời gian qua, Tổng cục được giao chủ trì Chương trình Quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020” do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chương trình một mặt tạo ra phong trào tăng năng suất chất lượng một cách bền vững qua việc áp dụng các Hệ thống quản lý chất lượng, công cụ quản lý tiên tiến giúp cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, điều hành, quản lý công nghệ của doanh nghiệp nhằm tiết kiệm nguyên nhiên liệu sản phẩm hàng hóa, tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Mặt khác, đã và đang tạo bước chuyển biến về năng suất và chất lượng các sản phẩm hàng hóa chủ lực, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Các hệ thống quản lý, nâng cao năng suất, chất lượng tiên tiến theo tiêu chuẩn quốc tế được đưa vào áp dụng rộng rãi. Đến nay, cả nước có hàng vạn doanh nghiệp, tổ chức áp dụng các hệ thống quản lý, công cụ nâng cao năng suất, chất lượng tiên tiến khác nhau, mang lại hiệu quả rất rõ rệt. Chương trình đã góp phần giúp doanh nghiệp tiếp cận và làm chủ các công nghệ quản lý tiên tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh trên thị trường. Chất lượng hàng hóa Việt Nam lưu thông nội địa và xuất khẩu ngày càng được cải thiện, chinh phục được người tiêu dùng trong nước và tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Bắc Mỹ.
Bên cạnh đó, Tổng cục đã và đang tổ chức xây dựng, triển khai, cấp và quản lý hệ thống mã số mã vạch quốc gia cho sản phẩm hàng hóa sản xuất trong nước, cung cấp thông tin và truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa, tạo sự minh bạch trong sản xuất, chống hàng giả, hàng nhái, bảo vệ quyền lợi người tiêu dung, hỗ trợ sản xuất đối với doanh nghiệp góp phần nâng cao uy tín và sức cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường trong và ngoài nước.
Năm 2020, đánh dấu bước khởi đầu của thập kỷ mới, xin ông cho biết Tổng cục có những định hướng gì để góp phần phát triển kinh tế – xã hội đất nước?
Tổng cục trưởng Trần Văn Vinh: Thời gian tới, để tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp cũng như đáp ứng nhu cầu của đất nước, Tổng cục sẽ tập trung định hướng vào một số nội dung trọng điểm như: Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian kiểm tra chuyên ngành, chuyển sang áp dụng biện pháp hậu kiểm để thực hiện tốt các Nghị quyết của Chính phủ; đẩy mạnhviệc xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo hướng đồng bộ, hài hoà với các tiêu chuẩn quốc tế và khu vực đối với nhóm sản phẩm, hàng hoá xuất khẩu cũng như xây dựng các nhóm tiêu chuẩn quốc gia đối với các nhóm sản phẩm mới, chủ lực của Việt Nam; đổi mới hoạt động mã số mã vạch, trong đó trước mắt đẩy mạnh hoạt động xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sản phẩm, hàng hóa; ưu tiên mọi nguồn lực nhà nước, nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia, trang thiết bị kỹ thuật tiên tiến đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của kinh tế xã hội.
Trân trọng cảm ơn Tổng cục trưởng!