.jpg)
Toàn cảnh Hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đỗ Tiến Dũng – Giám đốc CQĐH Quỹ cung cấp một số thông tin chung về hoạt động của Quỹ, kết quả và định hướng thực hiện cũng như đánh giá tình hình tài trợ năm 2017 đợt 2 lĩnh vực KHTN&KT. Về thông tin chung, sau 9 năm đi vào hoạt động, Quỹ đã tài trợ cho 2.400 nhiệm vụ với hơn 10.000 nhà khoa học, hỗ trợ 700 hoạt động nâng cao năng lực KH&CN Quốc gia. Mỗi năm, có trên 600 hồ sơ đăng ký tài trợ/hỗ trợ, tài trợ từ 250 – 300 nhiệm vụ KH&CN, với 600 – 800 bài báo ISI công bố kết quả nghiên cứu. Kinh phí dành cho chương trình NCCB trong giai đoạn 2011 – 2015 chiếm 75% kinh phí tài trợ của Quỹ. Về hoạt động của HĐKH, từ năm 2009, HĐKH ngành lĩnh vực KHTN&KT đã có ba nhiệm kỳ, HĐKH tham gia chính vào đánh giá khoa học (NCCB, giải thưởng Tạ Quang Bửu, giới thiệu chuyên gia đánh giá trong nước và quốc tế) và một số hoạt động khác (tư vấn về chính sách, cơ chế đánh giá khoa học, nâng cao chất lượng công bố cũng như tuyên truyền các hoạt động của Quỹ).
Hiện nay, Quỹ đang tiến hành giới thiệu và đề xuất thành viên HĐKH ngành lĩnh vực KHTN&KT nhiệm kỳ 2017 – 2019. Tổng kết một số kết quả trong tài trợ đề tài NCCB lĩnh vực KHTN&KT, từ năm 2009 đến nay đã có 2000 đề tài (8000 lượt nhà khoa học), trên 600 hoạt động nghiên cứu năng lực KH&CN được hỗ trợ. Số lượng các bài báo công bố ISI (do Quỹ tài trợ) chiếm trên 20% công bố ISI tại Việt Nam, và trên 50% công bố ISI được Việt Nam tài trợ. Kinh phí trung bình giai đoạn 2014 – 2016 là 800 triệu/đề tài. Định hướng cho những năm tiếp theo, Quỹ sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng nghiên cứu (công bố quốc tế), hỗ trợ nhóm nghiên cứu mạnh (về kinh phí và thời gian thực hiện), bắt đầu thực hiện tiếp nhận hồ sơ 02 lần một năm từ 2017, hỗ trợ hoạt động nâng cao năng lực KH&CN Quốc gia, tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu. Trong đợt 2 năm 2017, Quỹ đã tiếp nhận 310 hồ sơ đề nghị tài trợ lĩnh vực KHTN&KT.
Sau phát biểu khai mạc của Giám đốc CQĐH Quỹ, Hội nghị lắng nghe các ý kiến trao đổi từ phía HĐKH ngành. Các đại biểu là thành viên HĐKH ngành lĩnh vực KHTN&KT đánh giá cao hoạt động của Quỹ, công nhận tầm ảnh hưởng của Quỹ đến việc nâng cao số lượng và chất lượng công bố quốc tế của các nghiên cứu tại Việt Nam. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nhận định trong giai đoạn tới, Quỹ có thể gặp một số những thách thức trong việc nâng cao năng lực công bố quốc tế trong thực tế hiện nay chỉ có khoảng 20 – 30% các công bố có hợp tác với nhà khoa học quốc tế, nội lực vẫn còn hạn chế.
.png)
Nhà khoa học trao đổi tại Hội nghị
Trong không khí trao đổi thẳng thắn tại Hội nghị, các đại biểu cũng phản hồi một số thông tin liên quan đến quá trình triển khai đề tài như thời gian cấp kinh phí và nghiệm thu đề tài còn kéo dài, quy trình thông báo đối với Chủ nhiệm Đề tài (CNĐT) kết quả nghiệm thu, hay cần có văn bản hướng dẫn, cung cấp thông tin tới các cơ quan kiểm toán địa phương để có thể hỗ trợ nhóm nghiên cứu hoàn thiện thủ tục dễ dàng. Liên quan đến nhóm nghiên cứu mạnh, các nhà khoa học cũng đưa ra trao đổi tại Hội nghị về tiêu chí đề xuất, thực tế triển khai hoạt động của nhóm nghiên cứu. Các nhà khoa học cũng đề nghị Quỹ triển khai các chính sách cho nghiên cứu sau tiến sĩ (postdoc) tạo điều kiện hỗ trợ các nhà khoa học trẻ. Để tăng cường hoạt động trao đổi khoa học, PGS. TS Nguyễn Văn Lập (HĐKH ngành Khoa học Trái đất) đưa ra kiến nghị trong năm (05) năm tới, Quỹ nên tổ chức Hội thảo khoa học, quy tụ các nhà khoa học trong tất cả các lĩnh vực và các nhà khoa học trẻ. Cần phải để cộng đồng khoa học trẻ có cơ hội trao đổi và biết hoạt động của Quỹ, để Quỹ ngày càng có tác động mạnh mẽ hơn với cộng đồng khoa học.
Trao đổi với các nhà khoa học tại Hội nghị, ông Đỗ Tiến Dũng – Giám đốc CQĐH Quỹ cho biết, về tình hình công bố quốc tế của Quỹ hiện nay, một công bố quốc tế có 2 nhà khoa học Việt Nam sẽ có 1 nhà khoa học nước ngoài, Quỹ cũng triển khai các chương trình hợp tác quốc tế, cũng như yêu cầu CNĐT phải đứng tên công bố chính để tăng cường yếu tố nội lực. Về kinh phí trung bình, Quỹ căn cứ vào đề xuất của HĐKH và tài trợ các nhiệm vụ. Tuy nhiên, một số ngành đề xuất cắt giảm kinh phí để chất lượng chung của các đề tài đồng đều hơn. Các HĐKH có thể căn cứ vào kinh phí trung bình qua báo cáo kinh phí của Quỹ để tăng giảm kinh phí đề tài theo mặt bằng của Quỹ. Liên quan đến thời gian cấp kinh phí, Quỹ đã có kế hoạch đẩy nhanh tiến độ, trong thời gian tới sẽ có báo cáo chính xác thời gian cấp kinh phí. Về quy trình thông báo với CNĐT kết quả nghiệm thu, Quỹ đã có quy trình cụ thể đối với việc thông báo căn cứ vào kết luận của HĐKH, HĐKH giữ nguyên tắc không giải thích thêm với CNĐT. Yêu cầu về nhóm nghiên cứu mạnh đã có quy định cụ thể trong Thông tư 37/2014/TT-BKHCN, trong thời gian tới, thông qua tư vấn của HĐKH, Quỹ sẽ cụ thể và hoàn thiện tiêu chí để HĐKH đánh giá và tìm ra nhóm nghiên cứu mạnh. Về chương trình postdoc, Quỹ đang cố gắng đẩy nhanh tiến độ triển khai chương trình trong năm 2017. Giám đốc CQĐH Quỹ cảm ơn ý kiến của các nhà khoa học, Quỹ sẽ cố gắng lắng nghe trao đổi, tiếp thu để hoàn thiện các chính sách của Quỹ.
Phát biểu bế mạc Hội nghị, GS.TS Phan Tuấn Nghĩa – Thành viên HĐQL Quỹ đánh giá cao đóng góp của các nhà khoa học trong HĐKH chuyên ngành và khẳng định thành công của Quỹ được đóng góp phần lớn bằng sự tâm huyết của HĐKH. Hoạt động của Quỹ cùng sự tâm huyết của HĐKH đã giúp đưa khoa học Việt Nam tiếp cận chuẩn mực quốc tế. Với số lượng và chất lượng công bố tăng, áp lực đối với HĐKH cũng tăng do khối lượng công việc ngày một nhiều hơn. GS.TS Phan Tuấn Nghĩa cũng đánh giá cao cách thức hoạt động minh bạch cũng như nỗ lực lớn của CQĐH Quỹ. HĐQL Quỹ với sự chỉ đạo của Thứ trưởng Trần Quốc Khánh hoạt động thường kỳ theo cơ chế minh bạch, có tính phản biện cao, có sự giám sát chặt chẽ, đây cũng là một trong những yếu tố cho sự phát triển chung của Quỹ. Trong thời gian vừa qua, số lượng đề tài và chất lượng công bố tăng, sự xuất hiện của các nhóm nghiên cứu mạnh, có định hướng nghiên cứu đặc thù của Việt Nam để tiến tới tầm vóc của các nhóm nghiên cứu mang tầm quốc tế. Quỹ mong sẽ nhận được những ý kiến đóng góp thẳng thắn từ phía HĐKH, Quỹ sẽ tiếp thu các ý kiến, phản ánh với HĐQL Quỹ để nâng cao hiệu quả của hoạt động.