Hà Nội cũng đặt
mục tiêu đến năm 2012 sẽ có 100% xã, phường, thị trấn được cấp chứng
chỉ ISO 9001:2000. Nếu triển khai tốt thì đây sẽ là công cụ hỗ trợ
thiết thực để hướng đến nền hành chính hiện đại.
Gắn ISO với cải cách hành chính
TS.
Lê Xuân Rao, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Hà Nội cho
biết: Tính đến cuối tháng 6-2009, 100% các sở, ngành, quận, huyện, thị
xã đã và đang triển khai áp dụng ISO 9001:2000; trong đó 100% các sở,
ngành, 2/12 chi cục, 23/29 quận, huyện, thị xã đã áp dụng và được cấp
chứng nhận phù hợp ISO 9001:2000. Từ năm 2007, Hà Nội cũng bắt đầu
triển khai thí điểm áp dụng ISO tại các xã, phường, thị trấn (gọi chung
là xã). Hiện tại đã có 31/577 xã đã, đang áp dụng ISO và 15/31 đơn vị
được cấp chứng nhận.
Nhìn
chung, khi áp dụng ISO vào CQHC, các đơn vị đã xây dựng HTQLCL kết hợp
với cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông" nên đã rút ngắn được quy
trình và thời gian trong giải quyết các thủ tục hành chính, nâng cao
hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, góp phần thực hiện công tác
CCHC của thành phố. Trong số các CQHC đã áp dụng ISO 9001:2000, quận
Tây Hồ được đánh giá là một trong những đơn vị có nhiều thành công. Đến
nay, quận đã đưa 12 quy trình, trong đó có nhiều phần việc trực tiếp
liên quan đến người dân như: cấp chứng nhận quyền sử dụng đất ở; chuyển
quyền sử dụng đất ở; đăng ký kinh doanh hộ cá thể; cấp - gia hạn giấy
phép xây dựng nhà ở... được áp dụng theo ISO 9001:2000. Các quy trình,
thủ tục này được đưa lên Website của quận (http://tayho.gov.vn) để tổ chức, công dân tiện tra cứu.
Theo
báo cáo của ông Nguyễn Quốc Hoàn, Chủ tịch UBND phường Đồng Xuân, quận
Hoàn Kiếm, nhờ áp dụng ISO 9001:2000 vào quản lý hành chính, phường
Đồng Xuân đã loại bỏ được các thủ tục không cần thiết, giảm phiền hà,
rút ngắn thời gian và giảm chi phí. Việc giải quyết hồ sơ hành chính
của các bộ phận chuyên môn được kiểm soát chặt chẽ, tỷ lệ giải quyết hồ
sơ đúng hẹn đạt 99,4%... Trong khi đó, xã Phượng Dực (huyện Phú Xuyên)
từ khi áp dụng ISO đã cho kết quả là 100% hồ sơ thuộc thẩm quyền của
UBND xã được giải quyết đúng thời gian quy định.
Dễ làm, khó... để đấy !
Lợi
ích của áp dụng ISO 9001:2000 vào CQHC là một thực tế không thể phủ
nhận. Tuy nhiên, để công cụ này phát huy tối đa lợi ích là việc không
dễ, không đơn giản nếu như những người thực thi nó "không ISO".
TS
Lê Xuân Rao cho biết thêm, do chưa có quy định về hệ thống tài liệu
chuẩn nên một số cơ quan, đơn vị lựa chọn những lĩnh vực dễ làm, ít
quan trọng để xây dựng HTQLCL. Những quy trình liên quan đến liên thông
một cửa giữa các đơn vị chức năng ít được chọn lựa khi áp dụng ISO.
Thực
tế, đây là tình trạng chung của cả nước chứ không chỉ là của riêng Hà
Nội. Cụ thể là tại TP Hồ Chí Minh, việc áp dụng đồng loạt ISO 9001:2000
ở hầu hết các cơ quan đòi hỏi một số lượng lớn chuyên gia có năng lực
mà hiện nay không dễ có được. Một số nơi đã "chạy tiến độ", tạo ra cạnh
tranh không lành mạnh trong tư vấn, đánh giá, chứng nhận cũng như sao
chép máy móc các quy trình của nhau... dẫn đến hậu quả là việc áp dụng
ISO chỉ như phong trào, hiệu quả không tương xứng.
Giải
quyết những bất cập nêu trên, Hà Nội đã tích cực tập huấn cho cán bộ áp
dụng ISO 9001:2000 ở tất cả các cấp độ. Thành phố cũng đã thống nhất
xây dựng mô hình khung HTQLCL ISO đối với các CQHC (đặc biệt là UBND
xã) có cùng mô hình tổ chức, cùng chức năng nhiệm vụ; thống nhất về số
lượng các lĩnh vực liên quan đến giải quyết các thủ tục hành chính.
Tuy
nhiên, bằng thực tiễn nhiều năm tư vấn triển khai áp dụng ISO 9001:2000
trong các CQHC, ông Văn Tình - Giám đốc Trung tâm Quatech kết luận: Với
thực tế của Việt Nam, dù mô hình quản lý chất lượng theo ISO 9001:2000
là khoa học, có giá trị thực tiễn cao được nhiều nước đón nhận, nhưng
nếu không có nhận thức đúng, làm "thật" của thủ trưởng các cơ quan hành
chính và sự giúp đỡ cụ thể của cơ quan quản lý nhà nước liên quan thì
cái "được" do ISO 9001:2000 chỉ là "lớp mạ" bên ngoài.
Bằng cách làm của riêng mình và sự đầu tư lớn của UBND thành phố, hy vọng câu chuyện này sẽ không xảy ra ở Hà Nội...