Từ kết quả nghiên cứu đó, các cơ sở sản xuất đã tìm hiểu tính thích ứng của chủng A/H1N1 với quy trình sản xuất vắc xin A/H5N1. Giáo sư Nguyễn Thu Vân, Giám đốc công ty Văcxin và sinh phẩm số 1 cho biết: “Quy trình sản xuất văcxin gần giống nhau, việc nghiên cứu sản xuất thành công văcxin phòng cúm A/H5N1 là cơ sở để tiến hành sản xuất các loại văcxin phòng cúm khác”.
Thiếu nguồn gene tái tổ hợp
Mặc dù khẳng định Việt Nam có thể chủ động sản xuất các loại văcxin phòng cúm (trong đó có cúm lợn) nhưng các nhà khoa học cũng gặp phải khó khăn nếu muốn sản xuất một loại văcxin. Thông thường, sau khi phân lập, giải mã trình tự gene virus gốc, Viện Tiêu chuẩn hóa và kiểm định các chế phẩm sinh học (thuộc WHO) gửi mẫu gene đến các quốc gia có nhu cầu sản xuất văcxin phòng cúm. Chính vì phải lệ thuộc vào nguồn chủng virus gốc này nên thời gian để sản xuất văcxin sẽ bị chậm trễ. Tuy nhiên, chất lượng của vắc-xin được đánh giá khá cao. Giáo sư Nguyễn Thu Vân cho biết: “Việc nghiên cứu và sản xuất vắc xin chống cúm A/H1N1 của Việt Nam trễ hơn so với thế giới nhưng “về chất lượng thì tương đương”.
Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã phê duyệt hai đề tài nghiên cứu sản xuất vắc-xin cúm A/H5N1 với ba công nghệ: Hai công nghệ nuôi cấy trên tế bào và một công nghệ nuôi cấy trên trứng gà có phôi.
Với dịch cúm A/H1N1, mặc dù thuốc Tamiflu là phương pháp điều trị hiệu quả nhưng vấn đề sản xuất vắc-xin A/H1N1 luôn được đặt lên hàng đầu. Thứ trưởng Bộ KH&CN, Trần Quốc Thắng cho biết: Bộ KH&CN đã kết hợp với Bộ Y tế triển khai nhiều nghiên cứu về thuốc phòng, chống bệnh.
Thực hiện nhiệm vụ này, Viện vắc-xin và sinh phẩm Nha Trang đề xuất sản xuất vắc-xin cúm A/H1N1 trên trứng gà có phôi. Nếu triển khai ngay nghiên cứu này thì vẫn phải thông qua ba giai đoạn thử nghiệm lâm sàng.
Vì vậy, để có vắc-xin cúm A/H1N1 dùng cho người cần thời gian nhất định. Giáo sư Nguyễn Thu Vân cho biết: Phải 1,5 năm nữa chúng ta mới có vắc-xin phòng cúm A/H1N1 do trong nước sản xuất (bởi sau khi sản xuất được vắc-xin, phải có thời gian để thử nghiệm lâm sàng). Nguyên nhân việc sản xuất hai loại vắc-xin chống hai loại cúm trên trễ hơn thế giới là do nguồn vốn không nhiều, sơ sở vật chất hạn chế. Nhiều loại vắc-xin đã có trên thế giới từ trước, nhưng hiện nay Việt Nam mới bắt đầu nghiên cứu. Vì chưa xây dựng được chiến lược sản xuất, sử dụng vắc-xin nên các nhà khoa học bị động trong việc đề xuất các hướng nghiên cứu.
Tiếp tục nghiên cứu, phát triển nhiều sản phẩm mới
Theo Giáo sư Vân, các đề tài nghiên cứu sản xuất vắc-xin đã được thực hiện trong nhiều năm qua như: Vắc-xin viêm não Nhật Bản, viêm gan B (chuyển giao công nghệ từ Nhật Bản); viêm gan A (hợp tác với Hoa Kỳ); tả uống (công nghệ của Thụy Điển); bạch hầu, ho gà, uốn ván (với sự giúp đỡ của UNICEF)…
Nhờ phát huy nội lực và kết hợp chuyển giao công nghệ, nhiều loại vắc-xin mới ra đời, mang lại hiệu quả thiết thực trong việc kiểm soát, phòng chống bệnh truyền nhiễm ở Việt Nam. Tỷ lệ mắc và tử vong vì các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, lao, viêm gan B, viêm não Nhật Bản đã giảm mạnh. Năm 2002, bệnh bại liệt được điều trị triệt để, dịch tả và thương hàn được khống chế.
Nhiều sản phẩm có giá trị lớn ra đời trên cơ sở kết quả của đề tài nghiên cứu phát triển vắc-xin mới như: Sản xuất thành công bộ sinh phẩm chẩn đoán HbsAg Micro-Elisa trong huyết tương người, vắc-xin viêm gan B đạt tiêu chuẩn của Nhật Bản và Tổ chức Y tế thế giới (WHO); hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất vắc-xin viêm não Nhật Bản cùng bộ sinh phẩm xác định virus này và sốt Dengue; sản xuất vắc-xin tả uống; kháng huyết thanh phòng bệnh dại và vắc-xin phòng bệnh thương hàn.
Bộ KH&CN đã tài trợ, phát triển các kết quả này thành Dự án sản xuất thử nghiệm cấp Nhà nước ở quy mô bán công nghiệp.
Từ năm 1997 đến nay, có đến hàng trăm triệu liều vắc-xin cung cấp cho Tiêm chủng mở rộng với tổng doanh thu hàng trăm tỷ đồng. Hiện các cơ sở sản xuất vắc-xin trong nước đã được Bộ KH&CN đầu tư để tiếp tục nghiên cứu, phát triển nhiều loại vắc-xin mới.