Thông tin kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia: “Nghiên cứu tác động các hoạt động phát triển đến dòng chảy và môi trường sinh thái vùng hạ du sông Mã, đề xuất các giải pháp giảm thiểu các tác động bất lợi và đảm bảo an toàn hạ du”, Mã số: ĐTĐL.CN-57/15

I. Thông tin chung về nhiệm vụ:

a. Tên nhiệm vụ: “Nghiên cứu tác động các hoạt động phát triển đến dòng chảy và môi trường sinh thái vùng hạ du sông Mã, đề xuất các giải pháp giảm thiểu các tác động bất lợi và đảm bảo an toàn hạ du”.

b. Mã số: ĐTĐL.CN-57/15

c. Kinh phí từ ngân sách SNKH: 5.450 triệu đồng.

d. Thời gian thực hiện theo Hợp đồng: Từ tháng 12/2015 đến 11/2018

e. Tổ chức chủ trì nhiệm vụ: Viện Quy hoạch Thuỷ lợi, Bộ NN&PTNT

f. Chủ nhiệm nhiệm vụ: PGS.TS. Bùi Nam Sách

g. Các thành viên tham gia chính:

II. Thời gian, địa điểm dự kiến tổ chức đánh giá, nghiệm thu

Tháng 2/2019 tại Bộ Khoa học và Công nghệ, số 113 Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội

III. Nội dung báo cáo tự đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

1. Về sản phẩm khoa học:

Danh mục sản phẩm đã hoàn thành:

a) Dạng II:

- Báo cáo tổng hợp các nguyên nhân gây ra sự biến đổi chế độ thủy văn, thủy lực hạ du sông Mã.

- Báo cáo tổng hợp các kịch bản phát triển vùng nghiên cứu;

- Báo cáo kết quả mô phỏng tác động của các kịch bản phát triển đến dòng chảy hạ du;

- Báo cáo đánh giá tác động của sự biến đổi chế độ thủy văn, thủy lực đến khai thác sử dụng nguồn nước, kinh tế - xã hội, môi trường, sinh thái và đảm bảo an toàn hạ du;

- Báo cáo các giải pháp quản lý và khai thác sử dụng nguồn nước hợp lý trên lưu vực sông Mã;

- Bộ bản đồ tỷ lệ 1/100.000 khu vực hạ du sông Mã thể hiện các kết quả thực hiện đề tài;

- Bộ dữ liệu phục vụ công tác quản lý (WebGIS)

b) Dạng III

- Bài báo trong nước:

+ Suy giảm dòng chảy kiệt và những tác động đến khai thác sử dụng nước và môi trường vùng hạ du lưu vực sông Mã.

+  Ứng dụng môi hình thủy lực một chiều đánh giá xu thế biến động dòng chảy kiệt lưu vực sông Mã;

+ Nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước ở hạ du sông Mã

- Bài báo quốc tế: Require flows aquatic ecosystems in Ma river, Vietnam

- Kết quả tham gia đào tạo:

+ Đào tạo được 02 Thạc sỹ đã được cấp bằng năm 2018, 01 học viên đã hoàn thành xong luận văn, đang chờ bảo vệ.

+ 01 Nghiên cứu sinh đang trong quá trình bảo vệ luận án.

2. Về những đóng góp mới của nhiệm vụ:

- Kết quả nghiên cứu đề tài đã chỉ ra thực trạng, nguyên nhân cũng như tác động các hoạt động phát triển đến dòng chảy, môi trường, sinh thái vùng hạ du sông Mã. Đồng thời kết quả nghiên cứu đề tài đã đề xuất các giải pháp (công trình và phi công trình) giảm thiểu tác động bất lợi và quản lý, sử dụng nước hợp lý cho vùng hạ du sông Mã.

- Đề tài xác định được các loài chỉ thị (5 Loài cá) của hệ sinh thái thủy sinh vùng hạ du sông Mã và ứng dụng mô hình sinh thái để định lượng yêu cầu dòng chảy sinh thái làm cơ sở đề xuất dòng chảy tối thiểu ở hạ du sông Mã.

- Kết quả nghiên cứu là tài liệu quan trọng giúp các địa phương, cơ quan quản lý tài nguyên nước và các công ty khai thác công trình thủy lợi tham khảo trong công tác chỉ đạo, điều hành sản xuất và đề xuất kế hoạch khai thác và sử dụng nước trên lưu vực.

3. Về hiệu quả của nhiệm vụ:

a) Về hiệu quả kinh tế

+ Hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp: Việc đánh giá được các nguyên nhân và đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động bất lợi và quản lý, sử dụng nước hợp lý cho vùng hạ du sông Mã giúp nâng cao hiệu quả vận hành điều tiết cấp nước của các hồ chứa thượng nguồn và khả năng khai thác nguồn nước của các công trình hạ du trong mùa cạn. Trong mùa lũ sẽ nâng cao hiệu quả chống lũ, giảm thiểu nguy cơ ngập úng, uy hiếp tài sản của khu vực trũng thấp.

+ Đối với giao thông thủy: Việc đề xuất dòng chảy tối thiểu đảm bảo giao thông thủy trên sông Mã phát triển, góp phần quan trọng phát triển kinh tế và du lịch dọc sông Mã.

b) Về hiệu quả xã hội

Kết quả nghiên cứu đề tài giúp sẽ giúp cho việc khai thác, sử dụng nước dọc hai bên bờ sông Mã được thuận lợi. Cung cấp nguồn nước và đảm bảo an toàn cho khu vực dân cư vùng hạ du sông Mã. Việc xây dựng khu chỉ thị sinh thái và dòng chảy tối thiểu trên sông Mã sẽ giúp cho môi trường, sinh thái vùng hạ du được bảo vệ, tạo sinh kế lâu dài cho nhiều hộ dân sinh sống trên sông.

IV. Tự đánh giá, xếp loại kết quả thực hiện nhiệm vụ

1. Về tiến độ thực hiện: Nộp hồ sơ đúng hạn

2. Về kết quả thực hiện nhiệm vụ: Xuất sắc