Toàn cảnh Hội nghị
Tham dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Trung ương Đảng (UVTƯ Đảng), Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Quân, UVTƯ Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, UVTƯ Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; đồng chí Phan Thanh Bình, UVTƯ Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM; đồng chí Hoàng Văn Phong, Phái viên của Thủ tướng Chính phủ về KH&CN, Chủ tịch Hội đồng Chính sách KH&CN Quốc gia; đồng chí Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Tham gia Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo của các bộ, ban, ngành ở trung ương và địa phương; đại diện lãnh đạo của gần 20 tỉnh, thành phố; các nhà khoa học, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp KH&CN,…
Tại Hội nghị, đại diện Lãnh đạo Bộ KH&CN đã giới thiệu về nội dung, kế hoạch triển khai Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011 - 2020; dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020, Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020 và Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020.
Các đại biểu tham dự Hội nghị đã cùng trao đổi, thảo luận về các nội dung: nhiệm vụ và giải pháp thực hiện “Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011 - 2020” của các bộ, ngành, địa phương và tại đơn vị mình; định hướng nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa; hợp tác và hội nhập quốc tế về KH&CN; phát triển Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam trở thành tổ chức hàng đầu quốc gia và ASEAN trong lĩnh vực KH&CN; phát triển Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trở thành tổ chức hàng đầu quốc gia và ASEAN trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu tại trường đại học, viện nghiên cứu;…
Hầu hết các đại biểu đều cho rằng, chưa bao giờ những vướng mắc của hoạt động KH&CN có điều kiện giải quyết triệt để như hiện nay. Chiến lược đã xác định rõ các quan điểm, mục tiêu, định hướng nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu phát triển KH&CN. Chiến lược cũng nhấn mạnh mục tiêu phát triển đồng bộ khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ; đưa KH&CN thực sự trở thành động lực then chốt, đáp ứng các yêu cầu cơ bản của một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Chiến lược cũng đã đặt ra những định hướng nhiệm vụ có ý nghĩa đột phá để phát triển KH&CN, đó là: tiếp tục đổi mới cơ bản, toàn diện và đồng bộ tổ chức, cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động KH&CN; tăng cường tiềm lực KH&CN quốc gia, bao gồm xây dựng hệ thống cơ sở KH&CN (các trung tâm nghiên cứu, trang thiết bị nghiên cứu, ứng dụng) và đào tạo nguồn nhân lực KH&CN; phát triển đồng bộ khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên và các hướng công nghệ ưu tiên; nghiên cứu ứng dụng KH&CN trong các ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; phát triển dịch vụ KH&CN.
Đồng thời, Chiến lược đề cập đến nhiệm vụ đào tạo, sử dụng và đãi ngộ nhân lực, đặc biệt là nhân tài KH&CN và đặt ra yêu cầu nâng cao trách nhiệm, tinh thần tận tụy phục vụ sự nghiệp chấn hưng nền khoa học nước nhà của các nhà khoa học.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết, vai trò và vị trí của KH&CN đã được khẳng định nhưng trên thực tế KH&CN chưa thực sự được coi là quốc sách. Nguyên nhân chính là do nhận thức của xã hội về tầm quan trọng của KH&CN chưa đầy đủ.
So sánh mức độ đầu tư cho KH&CN của nước ta với một số nước trên thế giới như Mỹ, Đức, Anh, Nga, Anh, Hàn Quốc…, Phó Thủ tướng cho rằng, mức độ đầu tư cho KH&CN của Việt Nam còn quá nhỏ bé. Các cấp, các ngành chưa quan tâm đầy đủ tới KH&CN. Trong quá trình xây dựng kế hoạch, các bộ, địa phương hầu như không có cấu phần kế hoạch 5 năm đi kèm với kế hoạch kinh tế xã hội. Nghị quyết Trung Ương 6 và Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011 - 2012 đã đặt ra để giải quyết. Cụ thể, kế hoạch phát triển KH&CN 5 năm, hàng năm phải trở thành một bộ phận bắt buộc, đồng bộ với kế hoạch kinh tế xã hội.
Cùng với đó, mức đầu tư của các doanh nghiệp trong nước cho KH&CN còn thấp. Việc quản lý đề tài còn nặng về thủ tục, chưa thực sự gắn với hiệu quả đầu ra. Trong quản lý nhà nước, còn thiếu sự quan tâm đến hiệu quả và chưa có đánh giá chỉ tiêu năng suất lao động theo từng ngành.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân phát biểu tại Hội nghị
Phó Thủ tướng đề nghị, các bộ, ngành, địa phương chậm nhất trong Quý II hoàn thành kế hoạch KH&CN giai đoạn 2013 - 2015; trong năm 2013, phấn đấu hoàn thiện các văn bản, khung pháp lý liên quan tới KH&CN để làm cơ sở thực hiện cho những năm tiếp theo; đẩy mạnh hợp tác quốc tế về KH&CN.
Ngoài việc phổ biến, quán triệt và triển khai Chiến lược, Hội nghị sẽ là diễn đàn để các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức KH&CN, doanh nghiệp trao đổi ý kiến, phối hợp chương trình hành động triển khai, lồng ghép nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược vào chiến lược, kế hoạch, quy hoạch của Bộ, ngành, địa phương và đơn vị mình.